Owsica – Jak rozpoznać, zapobiegać i leczyć?

Owsica to jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego, wywoływana przez owsiki – małe nicienie (około 1 cm długości), które występują wyłącznie u ludzi. Choroba ta dotyczy przede wszystkim dzieci, ale może wystąpić również u dorosłych. Owsica rozprzestrzenia się szybko i łatwo, szczególnie w środowiskach, gdzie ludzie mają bliski kontakt ze sobą, jak rodzina, przedszkola, szkoły.

Jak dochodzi do zakażenia owsicą?

Zakażenie owsicą następuje, gdy osoba spożywa skażone jedzenie lub włoży do ust brudne ręce, zabawki lub inne przedmioty, na których znajdują się jaja owsików. Jaja owsików dostają się do przewodu pokarmowego, gdzie wylęgają się, a następnie pasożyty wędrują do jelita grubego. W tym miejscu dojrzewają, a zapłodnione samice przemieszczają się do okolic odbytu, gdzie składają jaja.

Skóra w tej okolicy zaczyna swędzieć, co powoduje, że osoba drapie się, gromadząc jaja owsików pod paznokciami. Wystarczy, że włoży niedokładnie umyte ręce do ust, aby doszło do ponownego zakażenia. Jaja owsików mogą również przenosić się na pościel, ubrania i inne przedmioty, co zwiększa ryzyko zakażenia innych osób.

Jak pozbyć się owsików?

Cykl leczenia rozpoczyna się od przyjęcia odpowiedniego leku, np. w formie zawiesiny (dla dzieci) lub tabletek (dla dorosłych). W leczeniu powinni wziąć udział wszyscy domownicy, ponieważ owsica łatwo przenosi się w zamkniętych środowiskach. Wizyta u lekarza jest konieczna, aby potwierdzić diagnozę.

Leczenie należy powtórzyć po dwóch–trzech tygodniach, ponieważ leki działają tylko na dorosłe osobniki owsików, a nie na ich jaja. Powtórna dawka leku pozwala zniszczyć pasożyty, które wylęgły się po pierwszej kuracji.

Zalecenia:

• Pranie pościeli i odzieży – osoba leczona nie powinna spać w tej samej pościeli przed rozpoczęciem leczenia. Jajeczka owsików mogą znajdować się na prześcieradle, co prowadzi do ponownego zakażenia.
• Wzmożona higiena – regularne przypomnienia o myciu rąk przed posiłkami i po skorzystaniu z toalety. Ważne jest, aby unikać wkładania rąk do buzi oraz podjadania nieumytego jedzenia.
• Informowanie – w przypadku wykrycia owsicy, należy poinformować nauczycieli, aby podjęli odpowiednie kroki. Zintensyfikowanie zabiegów higienicznych w domu i innych wspólnych przestrzeniach pomoże zapobiegać rozprzestrzenianiu się choroby.

Podsumowanie

Owsica rozprzestrzenia się szybko w grupach dzieci, dlatego przestrzeganie zasad higieny i szybka reakcja w przypadku podejrzenia zakażenia są kluczowe. Wspólne dbanie o czystość w przedszkolu, edukacja dzieci w zakresie higieny oraz leczenie wszystkich domowników to podstawowe kroki w walce z owsicą. Dzięki temu można skutecznie pozbyć się owsików i zapobiec ich ponownemu pojawieniu się w przedszkolu.

Zadbajmy o zdrowie swoje i naszych bliskich – przestrzegajmy zasad higieny!

Artykuł powstał w oparciu o wypowiedź dr Jolanty Popielskiej, specjalistki w dziedzinie pediatrii.

                                          WSZAWICA 

WSZAWICA (PEDICULOSIS)
to choroba pasożytnicza skóry głowy człowieka, wywołująca zmiany skórne. Wszawica może przydarzyć się każdemu i nie jest oznaką braku higieny!

CHARAKTERYSTYKA WSZY

• Wesz jest szaro-białej barwy oraz ma wielkość ziarenka sezamu.

• Żywi się ludzką krwią.

• Żyje około miesiąca na owłosionej skórze głowy, a poza żywicielem – około dwóch dni.

• Jaja składa na włosach, blisko skóry. Są widoczne gołym okiem jako białawe kuleczki w kształcie kropli wody, ale znacznie mniejsze. Jaja przytwierdzone są lepką wydzieliną, przez co, w przeciwieństwie do łupieżu, nie dają się łatwo zdjąć z włosa.

DROGI SZERZENIA SIĘ WSZAWICY

Bezpośrednia – styczność głowy z głową.
Pośrednia – poprzez kontakt z nakryciami głowy, szalami, pościelą, ręcznikami, grzebieniami, szczotkami oraz ozdobami do włosów.

JAK POZBYĆ SIĘ CHOROBY?

• Przede wszystkim pokonać strach i wstyd.

• Kupić w aptece środek usuwający wszy – jest dostępny bez recepty!

• Zastosować preparat na włosy oraz skórę głowy – zarówno u siebie, jak i u wszystkich członków rodziny.

• Powtórzyć terapię po tygodniu.

PROFILAKTYKA WSZAWICY

Dobre nawyki higieniczne oraz wiedza na temat wszawicy pozwalają na wczesne wykrycie obecności pasożytów i ich szybką eliminację, zanim zdążą się rozprzestrzenić. Kilka prostych zasad może uchronić Ciebie i Twoje dziecko przed wszawicą:

• Dokonuj systematycznych przeglądów włosów dziecka (zwłaszcza okolic karku, skroni i za uszami).

• Pamiętaj o codziennym wyczesywaniu włosów.

• Podczas zabawy z innymi dziećmi, treningów czy zajęć grupowych upinaj lub związuj włosy dziecka.

• Przypominaj dzieciom o przestrzeganiu zasad higieny osobistej.

• Uczulaj dzieci, aby nie wymieniały się z rówieśnikami rzeczami osobistymi (np. szczotką, grzebieniem, czapką).

OBJAWY WSZAWICY

• Obecność pasożytów i jaj.

• Uporczywy świąd skóry głowy (dominujący objaw).

• Zmiany skórne na skutek drapania po ukłuciu skóry i wprowadzeniu toksyn.

• Odczyny alergiczne u osób wrażliwych.

• W zaniedbanych przypadkach:

  • Kołtun – kłąb zlepionych włosów.

  • Wyprysk wszawicy – stan zapalny skóry na karku.

Rozprzestrzenianiu się wszawicy sprzyjają duże skupiska ludzi (zwłaszcza dzieci), np. szkoły, przedszkola, internaty, domy dziecka, placówki zbiorowego wypoczynku wakacyjnego, zatłoczone środki transportu publicznego. Najbardziej narażone są dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym.
Po rozpoznaniu wszawicy należy przebadać otoczenie osoby zarażonej! Zabieg zwalczający wszawicę powinny przeprowadzić jednocześnie wszystkie osoby z najbliższego otoczenia.

Artykuł powstał w oparciu o ulotkę PZH – Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.